Beperkte kortingen op Black Friday: De impact van de Alcoholwet op slijters en consumenten
Afgelopen week stond weer in het teken van Black Friday, traditioneel een van de drukste winkeldagen van het jaar met spectaculaire aanbiedingen Bij slijters waren helaas geen extreme kortingen van 80% te zien, wat mede te wijten is aan wettelijke beperkingen. Sinds de invoering van de Alcoholwet op 1 juli 2021, mogen slijters geen kortingen van meer dan 25% meer aanbieden op alcoholische dranken. Dit betekent dat de populaire acties zoals “1+1 gratis” en forse prijsverlagingen tot wel 50% tot het verleden behoren. De maatregel heeft duidelijke gevolgen gehad voor de wijze waarop slijters Black Friday en andere promoties aanpakken. Maar wat zijn de bredere effecten van deze wet?
De Alcoholwet, die in 2021 in werking trad, stelt dat prijsacties op alcoholhoudende dranken niet meer dan 25% korting mogen bieden. Deze regel geldt uitsluitend voor de verkoop van alcohol voor thuisgebruik, zoals bij supermarkten, slijterijen en webshops. Voor horeca blijven kortingen, zoals tijdens Happy Hours, toegestaan, tenzij gemeenten dit via een Algemene Plaatselijke Verordening (APV) hebben verboden. De beperking van prijsacties is bedoeld om overmatige alcoholconsumptie te verminderen en de toegankelijkheid voor jongeren te beperken.
Deze wijziging heeft de marketingstrategieën van slijters en supermarkten aanzienlijk veranderd. Kortingen zijn nog steeds toegestaan, maar ze zijn bescheidener en vaak anders vormgegeven, zoals de “tweede halve prijs”-acties. Deze passen binnen de wet omdat ze technisch gezien geen hogere korting dan 25% per artikel bieden.
De effecten volgens onderzoek van Panteia
Om de impact van deze regelgeving te onderzoeken, voerde onderzoeksbureau Panteia een studie uit naar prijsacties, marketingstrategieën en consumentengedrag vóór en na de invoering van de nieuwe Alcoholwet (2023). Het onderzoek laat zien dat de wet zowel de aanbieders van alcohol als consumenten heeft beïnvloed, zij het op verschillende manieren.
Effecten op slijters en supermarkten
De nieuwe wet heeft de marketingstrategieën van slijters en supermarkten zichtbaar veranderd. Prijsacties duren tegenwoordig langer, en retailers gebruiken creatieve manieren om binnen de wet te blijven. De “tweede halve prijs”-actie is een goed voorbeeld hiervan: deze stimuleert consumenten om meer te kopen zonder de wettelijke korting van maximaal 25% te overschrijden. Daarnaast zijn grootverpakkingen populairder geworden, omdat deze vaak een dubbele korting kunnen bieden: een bulkkorting gecombineerd met de maximale toegestane prijsverlaging.
Effecten op consumentengedrag
Volgens het onderzoek heeft de wet op het eerste gezicht weinig invloed gehad op het koopgedrag van consumenten. Veel consumenten geven aan dat ze door de nieuwe regels niet minder alcohol zijn gaan kopen. Toch laten verkoopcijfers van supermarkten en slijters een lichte daling zien in het aantal verkochte alcoholproducten. Deze daling is niet met zekerheid aan de wet toe te schrijven, aangezien ook andere factoren, zoals inflatie en trends in alcoholvrije alternatieven, een rol spelen.
Een opvallend gevolg is dat consumenten die gewend waren aan grote kortingen, vaker alcohol kopen in het buitenland, waar de prijzen doorgaans lager zijn. Ongeveer 28% van de consumenten geeft aan hiervoor naar grensregio’s of buitenlandse webshops te gaan.
Conclusie
De beperkingen op prijsacties in de nieuwe Alcoholwet hebben een duidelijke impact gehad op de manier waarop slijters hun aanbiedingen inrichten. Hoewel consumenten niet massaal minder alcohol lijken te kopen, zijn hun koopgewoonten subtiel veranderd, en worden creatieve prijsacties zoals “tweede halve prijs” strategisch ingezet door retailers. Black Friday is voor slijters minder een feest van uitzinnige kortingen geworden, maar biedt nog steeds ruimte om consumenten op een andere manier te verleiden binnen de grenzen van de wet.